Miejsca polskiej martyrologii na Syberii i otaczające je krajobrazy

W Centrum Konferencyjno – Wystawienniczym przy Kopcu Kościuszki w Krakowie można oglądać wystawę zdjęć zatytułowaną „Miejsca polskiej martyrologii na Syberii i otaczające je krajobrazy”. Znalazło się na niej kilkaset fotografii z wypraw na Syberię opisujących miejsca polskiej pamięci narodowej i diagnozujących potrzeby żyjących tam rodaków, a ich autorem jest Jerzy Bogusław Nowak – wiceprezes Oddziału Małopolskiego PTSM, organizator i kierownik tych wypraw.

W 100-lecie odzyskania przez Polskę niepodległości Jerzy Bogusław Nowak przywiózł z Syberii ziemię z miejsc polskiej martyrologii, aby przekazać ją najsłynniejszym polskim kopcom: Kościuszki, Piłsudzkiego i pomnikowi Polskiego  Powstania nad Bajkałem z 1866 r. w Krakowie.

Ziemia pochodzi m.in. z Wierszyna, spod krzyża upamiętniającego aresztowanie przez NKWD  w 1938 r. mieszkańców wioski.  Żaden z nich już nigdy do niej nie wrócił. Rozstrzelano ich na podstawie sfałszowanych zarzutów. Równie okrutny los  spotkał uczestników  Polskiego  Powstania ad Bajkałem z 1866 r. jako ostatniego akordu Powstania Styczniowego na obczyźnie. Zesłani do  budowy traktu nadbajkalskiego powstańcy postyczniowi wywołali kolejne powstanie, które zakończyło się przegraną bitwą pod Miszychą nad Bajkałem. Wielu z nich poległo, wielu otrzymało surowe wyroki. Czterech z siedmiu  przywódców powstania skazanych na śmierć, rozstrzelano. Wyprawa dotarła także do osady Tunka – miejsca wiecznego spoczynku polskich księży – zesłańców styczniowych i ostatniego miejsca zesłania Józefa Piłsudzkiego na Syberii.

Ziemia z Miszychy została przekazana przez Jerzego Bogusława Nowaka pomnikowi rozstrzelanych przywódców Polskiego Powstania nad Bajkałem w1866 r. podczas XLIII Ogólnopolskiego Rajdu Grunwaldzkiego Młodzieży Szkolnej PTSM „Od Naczelnika do Naczelnika”, który odbył się w połowie października. Natomiast ceremonia  przekazania syberyjskiej ziemi  z Tunki i Wierszyny Komitetowi Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudzkiego w Krakowie, odbędzie przed kolejną rocznicą wymarszu Pierwszej Kadrowej. Do tego  czasu będzie ona  przechowywana w kaplicy św. Bronisławy, na Kopcu Kościuszki w Krakowie.

Wstęp na wystawę jest wolny.